17 sep Zadels – Een essentieel onderdeel voor een prettige fietsvakantie.

Fietsplezier kan echt danig worden vergalt door zadelpijn, zeker als je dagen achter elkaar wilt fietsen. Voor vakantiefietsers is een goed zadel dan ook echt heel belangrijk. Er is ontzettend veel geschreven over dit onderwerp en we merken in de winkel dat het een onderwerp is waar veel onduidelijkheid over bestaat. Gezien dit onderwerp zo vaak ter sprake komt leek het ons een goed idee alle informatie eens op een rij te zetten.  De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Fietshouding
• Breedte en vorm
• Materiaal
• Afstelling
• Uitproberen en inrijden

Fietshouding.

De fietshouding is een heel belangrijk uitgangspunt bij het kiezen van het juiste zadel. Ruw gezegd zijn de uitersten de Triatlon houding (heel sportief) tot rechtop zitten (zoals op een stadsfiets). Het is heel belangrijk dat er goed gekeken wordt naar jouw houding bij het bepalen van een zadel dat geschikt is. Afhankelijk van de houding verandert de breedte, vorm en zachtheid van een zadel dat erbij hoort. Bij bijvoorbeeld een stadsfiets is een breed, zacht gel zadel hartstikke goed. Dit omdat men maar korte ritjes maakt en al het gewicht van de fietser in het zadel drukt. Maar voor een Triatleet is dit extreem ongeschikt, deze heeft veel meer baat bij een smal, licht en hard zadel. SQlab heeft een fijn helder overzicht (in het Engels) wat beter werkt dan duizend woorden:

Uit praktijk blijken vrijwel alle toer- en vakantiefietsers in de tweede (slightly bent forward) en derde (morderate) categorie te vallen. Deze houding past goed bij fietsers die vele uren in het zadel doorbrengen, waarbij de nadruk ligt op comfort en plezier en niet op snelheid. Uiteraard zijn er vele zadelmakers die speciaal voor deze activiteit zadels hebben ontwikkeld, maar hierover later meer. Bij het uitkiezen van een geschikt zadel is het dus van belang om te kijken naar jouw zit houding op jouw eigen (nieuwe) fiets.

Breedte en vorm.

De breedte van een zadel is heel belangrijk aangezien het van essentieel belang is dat jouw zitbotjes goede ondersteuning ondervinden en dat er geen druk ontstaat op ongewenste plekken. De afstand tussen de twee zitbotjes is simpel te meten (hiervoor hebben we apparatuur in huis), maar het is ook goed thuis te doen met een stuk karton (zie hier). De afstand tussen de zitbotjes bij een vrouw zijn breder dan bij een man, zodat er mooie nieuwe vakantiefietsers geboren kunnen worden. Als men deze afstand heeft gemeten moet je er ongeveer 2 a 3 centimeter bijtellen voor de vakantiefietshouding.

Ook de vorm is extreem belangrijk, veel zadels die voor de trekkingsfietser zijn gemaakt hebben een uitsnede in het midden om ongewenste druk op de gevoelige delen te vermijden. Bovendien zijn ze vaak zo ontworpen dat ook bij een wat diepere houding er geen druk ontstaat op het schaambeen. Met name vrouwen kunnen dit ervaren door dat het schaambeen lager zit en al snel het zadel raakt. Goede trekkingszadels zijn over het algemeen behoorlijk hard en dat is met een goede reden. Het lichaam heeft behoefte aan ondersteuning, zeker als men vele uren in het zadel doorbrengt. Bovendien is het ongewenst om diep weg te zakken in een zadel omdat er druk ontstaat op allerlei plekken en het gaat broeien. Helaas wordt er bij klachten vaak op intuïtie gehandeld en gaat de fietser steeds meer recht op zitten en zachtere zadels aanschaffen. Deze aanpassingen hebben vrijwel altijd een negatief resultaat.

Materiaal

Uiteraard is niet alleen de vorm van belang, maar ook het gekozen materiaal. Zadels worden van allerlei materialen gemaakt, maar we proberen het overzichtelijk te houden door een onderscheidt te maken in drie soorten:

• Leer – Leer heeft als voordeel dat het een natuurlijk materiaal waardoor het de beste keuze is voor hitte en vocht afvoer. Bovendien heeft leer als unieke eigenschap dat het langzaam maar zeker de vorm aanneemt van de berijder en dus een soort van tweede huid wordt. Nadeel van leer is dat het onderhoud behoeft en slecht tegen regen kan. Beroemde makers van leren zadels zijn Brooks en Gilles Berthoud.
• Rubber – Rubber gaat een heel klein beetje naar de rijder staan en geeft meer dan voldoende ondersteuning. Rubber behoeft geen onderhoud en kan tegen alle weertypen. Een beroemd rubber zadel is de Brooks Cambium.
• Kunststof – Er zijn allerlei kunststof zadels, met en zonder gel. Belangrijke fabrikanten met een goede staat van dienst op het gebied van trekkingszadels die kunststof zadels produceren zijn de volgende:
  • Ergon is een beroemde producten met mooie ergonomische producten, zo ook zadels. Het produceert hele goede zadels die specifiek voor de toerfietser (hier meer info). De Core zadels worden deels vervaardigt met BASF Infinergy® kunststof. Deze kunstof lijkt bij uitstek geschikt voor het vervaardigen van zadels die ondersteuning moeten bieden en toch ultra lang mee gaan.
  • Terry maakt al heel lang toer zadels in diverse soorten, met en zonder gel. Ze hebben een hele goede staat van dienst en zijn door Santos gekozen als het standaard zadel.
  • SQlab maakt zadels met een medische inslag. De bedoeling bij deze zadels is dat uitsluitend de zitbotjes worden belast, uiteraard zijn er specifieke SQlab zadels voor toerfietsers.
  • SMP maakt hele herkenbare zadels met een open binnenkant en een bijna snavelachtige punt. Deze ontwerpen zijn bedoeld om te zorgen dat er geen druk op ongewenste plekken ontstaat en er geen knellingen zijn van zenuwen en aders.

Afstelling

Niet alleen de vorm en het materiaal van het zadel is belangrijk, maar ook de afstelling ervan. Allereerst is het van belang dat het zadel op de goede hoogte zit, dat klinkt erg logisch maar we zien heel vaak dat dit niet het geval is. Er zijn rekenmethodes, maar we geloven toch meer in voelen en zien. Alallereerst om rudimentair te bepalen of de hoogte bij benadering goed is kun je met de hiel op de pedaal zetten als je op de fiets zit als de crank in dezelfde richting als de zit buis staat en dan het been strekken. Als men dit kan doen zonder dat men het gevoel heeft uit het zadel te moeten komen (te laag) of met de heup te moeten kantelen (te hoog) dan zit men in de buurt. Vervolgens is het een goed idee om verder te verfijnen door de trapper op het laagste punt te zetten en de voet er op een normale manier op te zetten en vervolgens de hak naar de grond te duwen, als men hierbij met de heup moet kantelen dan staat het zadel nog steeds te hoog. Vervolgens is het “finetunen”, door te gaan fietsen. Het volgende belangrijke onderdeel van het afstellen van het zadel is hoe ver het naar voor dan wel naar achter wordt geplaatst. De vuistregel is dat als men op het zadel zit en de trappers horizontaal zet met de voeten op de pedalen er een loodrechte lijn moet zijn te trekken langs de knie naar de trapas. Zie de bijgevoegde foto, dat verduidelijkt deze meeting.

Uitproberen en inrijden

We zijn ervan overtuigd dat het heel moeilijk is te voorspellen welk zadel perfect bij iemand past. Uiteraard kun je op basis van zithouding, zitbotjes meeting en ervaring een intelligente selectie aanreiken. Vervolgens denken wij dat het een goed idee is deze uit te proberen door het daadwerkelijk op de eigen fiets te monteren. Vervolgens is het een goed idee om korte ritten te maken (dus niet direct hele lange tochten) en te ervaren of het zadel goed zit. Wij doen absoluut niet moeilijk over het uitproberen van diverse zadels, aangezien het volgens ons onmogelijk is om deze te kunnen beoordelen zonder daadwerkelijk te fietsen. Vervolgens na aanschaf komt de inrij (wen) periode. Een nieuw zadel is vaak wennen en dat doet men het best door vaak kleine afstanden te fietsen, een slecht idee is om een nieuw zadel aan te meten en vervolgens drie weken op fietsvakantie te gaan. Dat gaat in veel gevallen op zijn minst een beetje onplezierig worden. We lopen best vaak aan tegen dit probleem dat men op het laatste moment de vakantiefiets aanschaft en vrijwel direct op fietsvakantie gaat na levering van de droomfiets inclusief hagel nieuw zadel. Om de fietser toch zo veel mogelijk te laten wennen aan het beoogde nieuwe zadel stellen we dit direct beschikbaar zodat de zes weken levertijd kunnen worden benut om aan het zadel te wennen. Zodat de kans op zadelpijn onderweg geminimaliseerd wordt.