29 okt Rohloff de legendarische versnellingsnaaf uit Duitsland.

Het bedrijf

Rohloff is een klein familiebedrijf met een enorme passie voor techniek. Het werd opgericht door Bernhard en Barbara Rohloff in 1986. Het eerste product dat ze verkochten was de extreem goede ketting (S-L-T 99). Deze ketting werd met de hand gemaakt. De kwaliteit van de ketting was zo goed, dat het een enorm respect afdwong in de fietsindustrie. Helemaal toen Greg Lemond met deze ketting de tour de France won. De vraag steeg en al snel moest de productie worden opgeschroefd. Bernhard Rohloff ontwierp deze machine zelf en tot op de dag van vandaag worden de kettingen door deze machine vervaardigd. Maar echt legendarisch werd Rohloff met de introductie van de beroemde achternaaf. Er waren wel eerder achternaven met versnellingen geproduceerd, maar nog nooit een die maar 1700 gram woog en kwalitatief zo goed was. Rohloff verraste vriend en vijand met deze naaf. Na enige aanloopproblemen werd de naaf volledig omarmd. Rohloff heeft sindsdien bewezen extreem betrouwbaar te zijn, zowel de producten als de service. Alle onderdelen en de naaf zelf worden in Duitsland gemaakt, hierin gaat Rohloff heel ver.

De Naaf

De Rohloff-naaf is een geweldig stuk Duitse techniek. Deze achternaaf met 14 versnellingen is al behoorlijk lang op de markt. De eerste versie stamt uit 1996, sinds die tijd is de naaf legendarisch geworden. Doordat het een gesloten systeem is, met kwaliteit onderdelen die ook nog eens heel precies zijn en draaien in een oliebadje, gaat de naaf ontzettend lang mee. Externe weersomstandigheden zijn van veel minder invloed op de naaf dan bij een derailleur. Wederom door het feit dat de versnellingen er niet aan bloot staan. De naaf kost natuurlijk wel een behoorlijke bom duiten en weegt ook iets meer dan een derailleur. Maar hiermee koopt de fietser een hoop gemak en zorgeloosheid. Het is wel zo dat al het gewicht van de Rohloff in het achterwiel zit, daar waar het bij een derailleur het meer gespreid is. Bovendien verdient de naaf zich op lange termijn terug, wegens het onderhoudsarme karakter. Daar waar bij een derailleur de ketting en de bladen regelmatig vervangen moeten worden is dat bij de Rohloff echt veel minder het geval en bovendien zijn er maar bladen en geen hele cassettes. Eenmaal per jaar of elke 5000 kilometer een beetje nieuwe olie is alles.

Het gebruik in praktijk (stappen, bereik, etc.)

De 14 stappen (van 14%) zijn heel precies verdeelt; 10 stappen verlagen de snelheid, 1 stap is gelijk en 3 versnellen. In praktijk is de naaf echt heel erg fijn voor de vakantiefietser, waarbij heel precies schakelen ietsjes minder relevant is als bijvoorbeeld bij racefietsen.  Ook voor woon-werkverkeer is de naaf echt een uitkomst, geen onderhoud bij thuiskomst na een onverwachte regenbui. Het schakelen gebeurt middels een draaigreep en kan ook bij stilstand. Het laatste is echt een enorm voordeel als je tot stilstand bent gekomen en weer weg moet rijden. Overigens past de draaigreep niet op racesturen. Voor deze type sturen zijn er allerlei alternatieven. Het bereik van de Rohloff is 526%, dat betekent in praktijk dat het zwaarste verzet 5.25 keer “zwaarder” is dan het lichtste. Het klinkt nogal abstract, maar bereik is echt heel erg belangrijk bij de keuze van een versnelling systeem. Afhankelijk van het beoogde gebruik is er een gewenst bereik, mocht de wens zijn om in de bergen te gaan fietsen met bepakking dan is de 526% nog steeds ruim voldoende. Het is te vergelijken met een redelijk normale set-up van een derailleur met 27 versnellingen Overigens is het bereik niet aan te passen, wel is het geheel lichter of zwaarder te maken met de keuze van de tandwielen voor en achter. Door de vorm en kwaliteit van de tandwielen en het interne oliebad loopt de naaf relatief soepel. Vergelijkbaar met een derailleur systeem in goede conditie. Zelf rijd ik al ruim 13 jaar met mijn Travel Master 2.6 uitgerust met Rohloff-naaf rond. Dan hebben we het echt over lange wereldreizen en vele vakanties en eindeloos woon-werkverkeer. De naaf heeft nog nooit een krimp gegeven, echt helemaal nooit. Wel heb ik hem regelmatig onderhouden en kabeltjes vervangen. Zelf ben ik van mening dat de investering echt meer dan gerechtvaardigd is. De algemene consensus na alle jaren van gebruik door de meest diverse fietsers in uiteenlopende condities is dat de Rohloff-naaf extreem betrouwbaar en solide is. Vandaar de voorliefde van de fietsreiziger voor dit geweldige stuk techniek. Ook de service van Rohloff als bedrijf is over de jaren van zeer hoog niveau gebleken. Bij Beagle bikes zijn we dus erg positief over de Rohloff-naaf.

Rohloff vergeleken met het derailleursysteem

Verreweg het meest gebruikte systeem van schakelen is natuurlijk het derailleursysteem. Het systeem werkt met meerdere tandwielen voor en achter. Door de ketting te laten verspringen kan de juiste versnelling worden gevonden. Het overbrengen van de ketting gebeurt middels de derailleurs, deze zijn relatief kwetsbaar. Bovendien is het geen gesloten systeem en staat het dus bloot aan de weersomstandigheden. Het systeem vereist onderhoud om het soepel te laten lopen, schoonmaken en vetten, maar ook het vervangen van de bladen. Ook is het zo dat de ketting dus schuin staat en bij ondoordacht schakelen zelfs heel schuin.

De Rohloff heeft een paar duidelijke pluspunten ten opzichte van de Derailleur.

• Een van de meest in het oog springende voordelen van de Rohloff-naaf is natuurlijk het feit dat het nauwelijks onderhoud behoeft. De naaf is een gesloten systeem van in olie draaiende extreem duurzame tandwielen. Dat heeft natuurlijk veel minder te verduren van de elementen. Dat voordeel doet zich extra gelden voor woon-werkverkeer, aangezien dat gebeurt onder allerlei weertypen. Bovendien scheelt het enorm als bij thuiskomst na een dag werken en een natte terugtocht de fiets geen aandacht behoeft. Maar ook voor de lange afstand fietser is het een uitkomst, betrouwbaarheid en duurzaamheid zijn echt heel erg fijn als men bepakt en bezakt in den vreemde fietst. Het is niet zelden dat deze fietsers door gebieden fietsen waar geen of nauwelijks onderdelen verkrijgbaar zijn en de elementen extreem. Dan is de absentie van onderhoud en daardoor de betrouwbaarheid echt heel erg welkom. Bovendien komt de vakantie- en wereldfietser ook allerlei terrein tegen zoals woestijn, modder, sneeuw, zoutvlaktes en nog veel meer, een gesloten systeem is dan erg prettig.
• De Rohloff heeft 14 precies evenredige “stapjes” dus het zoeken naar de juiste versnelling is echt geen ingewikkelde opgave. Bovendien is het mogelijk om te schakelen bij stilstand, wat bijzonder prettig is, bijvoorbeeld met bepakking in bergachtig gebied. Bij de derailleur moet men enigszins blijven nadenken over het schakelen, zit de ketting niet te scheef? Daar is bij de Rohloff geen sprake van, er is maar één tandwiel voor en één tandwiel achter, de ketting zit dus altijd lijnrecht. Ook dit scheelt weer enorm in onderhoud. Bovendien is het door de draaigreep heel eenvoudig om met een flinke ruk meerdere stapjes te schakelen. Van licht naar zwaar in een vloeiende beweging. De stap van zeven naar acht is een bijzondere stap, hierbij doet de naaf twee dingen tegelijk en is het aan te raden om wat kracht van de pedalen af te halen. Aan de draaigreep zitten kabels die naar de naaf lopen en zorgen dat de naaf in de juiste versnelling gaat. Er zijn twee systemen: de interne- en externe schakelbox. Het vervangen van een gebroken kabel is bij de externe kabelbox iets simpeler. De externe kabelbox is een klein zwart doosje. Zoals met bijna alles wat “extern” is, is het ook wat kwetsbaarder, het zit namelijk aan de zijkant van de fiets.
• Onverwoestbaar sterk. De Rohloff naaf is echt oerdegelijk en gaat haast nooit stuk. Dat is met name voor vakantie en wereldfietsers erg fijn. Ook tijdens transport is de naaf een groot voordeel, men wil de fietsen nogal eens ruw behandelen met het in- en uitladen van het vliegtuig. De derailleur is dan echt een kwetsbaar onderdeel dat makkelijk verbuigt en dan voor problemen zorgt. Dat is met de Rohloff-naaf geen probleem. Wel is het een gegeven dat als het wiel plat ligt de naaf een beetje kan lekken. Dat is overigens geen enkel punt, maar het kan wel vervelend zijn als de olie op kostbare spullen lekt. Het is verstandig de naaf aan beide zijden met een olie absorberende doek in te pakken. Santos zet op elke Rohloff-naaf nog een extra (door Rohloff goedgekeurde) ring om de naaf, zodat als de flens breekt er niet een direct acuut probleem is.
• Service en garantie. De service van Rohloff is al bijna net zo legendarisch als de eigenlijke naaf. Het bedrijf garandeert een storingsvrije werking voor de duur van twee jaar, in praktijk zijn ze wel coulanter. Wel dient de naaf deugdelijk te zijn onderhouden, dus regelmatig spoelen is echt wel een vereiste. Mocht er des ondanks iets niet in orde zijn ga dan naar de vakman, deze kan bepaalde reparaties en onderhoud uitvoeren. Indien het probleem zich bevindt in het gesloten gedeelte van de naaf dan moet deze terug naar Rohloff, wat de dealer voor u zal regelen. Rohloff zal dan het wiel met de gerepareerde naaf terugsturen. Mocht u ergens ter wereld een probleem ondervinden met de naaf, voorkom dan ten alle tijden dat een hulpvaardige fietsenmaker uw naaf open gaat maken. De kans dat het probleem zal worden verholpen is nihil en wel vervalt de garantie.

Inrijden

De Rohloff-naaf kan in het begin ietsjes meer geluid maken, de naaf moet worden “ingereden”. Overigens is dit met de huidige naven minder het geval dan met de oudere naven, maar tot een maximum van 2000 kilometer kan dit het geval zijn.

Op spanning houden van de ketting of riem

De Rohloffnaaf en trapas zitten natuurlijk op een gefixeerde plek. Kortom als de ketting of riem oprekt gaat deze dus hangen en moet weer op spanning worden gebracht. Dat kan op verschillende manieren, maar bij Beagle Bikes prefereren we de zogenaamde excentrische trapas. Deze trapas is naar voren of naar achteren te verschuiven waardoor het voorste tandwiel ook verschuift en zodoende is de spanning te regelen. Er zijn andere systemen, maar wij zijn ervan overtuigd dat dit de meest robuuste en praktische oplossing is. Santos kiest zonder uitzondering voor dit systeem en dat zorgt ervoor dat er geen extra (kwetsbare) tandwielen op je fiets hoeven om de spanning te regelen.

Conclusie. De Rohloff-naaf is echt een heel mooi en betrouwbaar product dat allang zijn sporen heeft verdiend. Onze ervaring met de naaf gaat al heel lang terug en gegeven deze eigen praktijkervaring en alle feedback die we door de jaren heen hebben gekregen maakt dat we zonder enige terughoudendheid de Rohloff aanraden.  En hadden we al gezegd dat ie in zes verschillende kleuren is te krijgen. Deze kun je natuurlijk prachtig combineren bij jouw Santos framekleur. Overigens is er tegenwoordig wel een geduchte concurrent in de vorm van de Pinion.